Ο Server ή αλλιώς εξυπηρετητής ή διακομιστής, στην πιο απλή του μορφή είναι ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής που τρέχει κατάλληλο λογισμικό ώστε να εξυπηρετεί τους χρήστες που συνδέονται με αυτόν για κάποιο σκοπό. Ανάλογα με τον σκοπό, ο server τρέχει και τις κατάλληλες υπηρεσίες και έχει και κατάλληλη ονομασία.
Για παράδειγμα
- αν ο server εξυπηρετεί ιστοσελίδες, ονομάζεται web server και τρέχει λογισμικό κατάλληλο για να εξυπηρετεί τα αρχεία με τα οποία είναι κατασκευασμένη μία ιστοσελίδα.
- αν ο server εξυπηρετεί e-mail λογαριασμούς ώστε οι χρήστες να έχουν το e-mail τους σε αυτόν, τότε θα είναι e-mail server και θα τρέχει κατάλληλο λογισμικό για αποστολή και λήψη e-mail μηνυμάτων.
- αν ο server εξυπηρετεί e-mail λογαριασμούς ώστε οι χρήστες να έχουν το e-mail τους σε αυτόν, τότε θα είναι e-mail server και θα τρέχει κατάλληλο λογισμικό για αποστολή και λήψη e-mail μηνυμάτων.
Όπως είπαμε, στην πιο απλή του μορφή ένας server είναι ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής ο οποίος τρέχει κατάλληλο λογισμικό. Στην πράξη βέβαια, δεν είναι απλοί υπολογιστές αλλά είναι ηλεκτρονικοί υπολογιστές αυξημένων δυνατοτήτων (τις οποίες θα αναλύσουμε στην συνέχεια) και είναι εγκατεστημένοι σε ειδικούς χώρους που λέγονται datacenters. Περισσότερα για τα Datacenters θα βρείτε στο άρθρο με τίτλο: "Τι είναι το Datacenter?".
Όπως είπαμε οι servers είναι ηλεκτρονικοί υπολογιστές αυξημένων δυνατοτήτων. Ακριβώς επειδή η δουλειά ενός server είναι να εξυπηρετεί τους χρήστες που τον επισκέπτονται, ανάλογα με το πόσο μεγάλη είναι αυτή η επισκεψιμότητα (πόσοι χρήστες τον επισκέπτονται) αλλά και το τι εργασίες πρέπει να εκτελέσει ο server για κάθε επισκέπτη που συνδέεται με αυτόν ώστε να του δώσει αυτό που θέλει και μάλιστα αρκετά γρήγορα, οι servers έχουν αυξημένες δυνατότητες σε:
- χωρητικότητα και ταχύτητα δίσκων
- μνήμη RAM
- επεξεργαστική ισχύ (CPU)
- χωρητικότητα δικτύου
- αξιοπιστικά υλικών
Τα παραπάνω χαρακτηριστικά και πως επηρρεάζουν αναλύονται παρακάτω, όχι βέβαια σε πολύ μεγάλη ανάλυση, μιας και αυτό θα απαιτούσε ιδιαίτερα εκτεταμένη ανάλυση.
Χωρητικότητα και ταχύτητα δίσκων
Οι δίσκοι ενός server αναλαμβάνουν την αποθήκευση των ηλεκτρονικών αρχείων τα οποία διαμοιράζει ο server στους χρήστες του. Όσο μεγαλύτερης χωρητικότητας είναι οι δίσκοι ενός server, τόσο μεγαλύτερη χωρητικότητα για αποθήκευση αρχείων θα έχει. Η ταχύτητα όμως των δίσκων παίζει καθοριστικό ρόλο στην ταχύτητα απόκρισης ενός server, μιας και τα ηλεκτρονικά αρχεία που σερβρίρει ο διακομιστής είναι αποθηκευμένα στους δίσκους. Αν οι δίσκοι δεν είναι γρήγοροι, τότε ο server εξυπηρετεί αργά τους χρήστες του. Αν μάλιστα τον server τον επισκέπτονται πολλοί χρήστες ταυτόχρονα και οι δίσκοι του server είναι αργοί, τότε οι χρήστες θα διαπιστώνουν πολύ αργή ταχύτητα φόρτωσης των σελίδων ή στην χειρότερη περίπτωση και πλήρη αδυναμία εξυπηρέτησης των σελίδων.
Οι δίσκοι ενός server αναλαμβάνουν την αποθήκευση των ηλεκτρονικών αρχείων τα οποία διαμοιράζει ο server στους χρήστες του. Όσο μεγαλύτερης χωρητικότητας είναι οι δίσκοι ενός server, τόσο μεγαλύτερη χωρητικότητα για αποθήκευση αρχείων θα έχει. Η ταχύτητα όμως των δίσκων παίζει καθοριστικό ρόλο στην ταχύτητα απόκρισης ενός server, μιας και τα ηλεκτρονικά αρχεία που σερβρίρει ο διακομιστής είναι αποθηκευμένα στους δίσκους. Αν οι δίσκοι δεν είναι γρήγοροι, τότε ο server εξυπηρετεί αργά τους χρήστες του. Αν μάλιστα τον server τον επισκέπτονται πολλοί χρήστες ταυτόχρονα και οι δίσκοι του server είναι αργοί, τότε οι χρήστες θα διαπιστώνουν πολύ αργή ταχύτητα φόρτωσης των σελίδων ή στην χειρότερη περίπτωση και πλήρη αδυναμία εξυπηρέτησης των σελίδων.
Οι ταχύτεροι δίσκοι είναι οι δίσκοι τεχνολογίας SSD. Ένας καλής ποιότητας SSD έχει μεγαλύτερη αξιοπιστία από έναν δίσκο κλασσικής τεχνολογίας και κατά πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα (~100 φορές μεγαλύτερη ταχύτητα).
Στον Φιλόξενο χρησιμοποιήσαμε SSD όταν είχαν πρωτοκυκλοφορήσει και είχαμε μείνει ενθουσιασμένοι με τα καταπληκτικά αποτελέσματα που είχαμε διαπιστώσει στην πράξη. Έκτοτε όλοι μας οι εξυπηρετητές είναι εξοπλισμένοι με SSD δίσκους.
Μνήμη RAM
Η μνήμη RAM ενός server πρέπει να είναι αρκετά μεγάλη αλλά και γρήγορη, μιας και οτιδήποτε σερβίρεται στους επισκέπτες φορτώνεται από τους δίσκους στην μνήμη RAM για να καταλλήξει στον τελικό χρήστη. Αν η μνήμη RAM είναι αρκετά μεγάλη, τότε μέρος των δεδομένων του server μπορούν να αποθηκεύονται στην RAM, ώστε να σερβίρονται κατευθείαν από εκεί στους χρήστες, μιας και είναι πολύ πιο γρήγορο μέσο απ' ότι είναι οι δίσκοι.
Η μνήμη RAM ενός server πρέπει να είναι αρκετά μεγάλη αλλά και γρήγορη, μιας και οτιδήποτε σερβίρεται στους επισκέπτες φορτώνεται από τους δίσκους στην μνήμη RAM για να καταλλήξει στον τελικό χρήστη. Αν η μνήμη RAM είναι αρκετά μεγάλη, τότε μέρος των δεδομένων του server μπορούν να αποθηκεύονται στην RAM, ώστε να σερβίρονται κατευθείαν από εκεί στους χρήστες, μιας και είναι πολύ πιο γρήγορο μέσο απ' ότι είναι οι δίσκοι.
Επεξεργαστική ισχύς (CPU)
Η CPU σε έναν server παίζει συνολικά ρόλο στην ταχύτητα εξυπηρέτησης του server μιας και είναι το κεντρικό σημείο από το οποίο περνούν και επεξεργάζονται όλες οι πληροφορίες για τον διαμοιρασμό τους στους χρήστες. Σε περιβάλλοντα servers που εξυπηρετούνται ταυτόχρονα πολλοί χρήστες, επεξεργαστές με πολλούς πυρήνες συνιστώνται μιας και βοηθούν στην ταυτόχρονη επεξεργασία πληροφοριών το οποίο συμβαίνει όταν πολλοί χρήστες συνδέονται ταυτόχρονα, γεγονός που γενικώς συμβαίνει στους servers.
Η CPU σε έναν server παίζει συνολικά ρόλο στην ταχύτητα εξυπηρέτησης του server μιας και είναι το κεντρικό σημείο από το οποίο περνούν και επεξεργάζονται όλες οι πληροφορίες για τον διαμοιρασμό τους στους χρήστες. Σε περιβάλλοντα servers που εξυπηρετούνται ταυτόχρονα πολλοί χρήστες, επεξεργαστές με πολλούς πυρήνες συνιστώνται μιας και βοηθούν στην ταυτόχρονη επεξεργασία πληροφοριών το οποίο συμβαίνει όταν πολλοί χρήστες συνδέονται ταυτόχρονα, γεγονός που γενικώς συμβαίνει στους servers.
Χωρητικότητα δικτύου
Πολύ σημαντικό σε έναν server είναι η χωρητικότητα του δικτύου του. Μιας και ο ρόλος ενός server είναι να εξυπηρετεί ταυτόχρονα πολλούς χρήστες, η χωρητικότητα του δικτύου του θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να επαρκεί για να εξυπηρετήσει όλους τους χρήστες που θα συνδεθούν πάνω του. Η χωρητικότητα του δικτύου του θα πρέπει να επαρκεί ώστε να εξυπηρετήσει με την ταχύτητα που θέλουμε, τον αριθμό των ταυτόχρονων χρηστών που έχουμε υπολογίσει ότι θα συνδεθούν πάνω του στην ώρα αιχμής. Αν για παράδειγμα, σε ώρα αιχμής συνδέονται πάνω σε έναν server 1000 άτομα και θέλουμε να τα εξυπηρετήσουμε με ταχύτητα 10Mbps το καθένα, τότε ο server θα πρέπει να είχει χωρητικότητα δικτύου 10Gbps.
Πολύ σημαντικό σε έναν server είναι η χωρητικότητα του δικτύου του. Μιας και ο ρόλος ενός server είναι να εξυπηρετεί ταυτόχρονα πολλούς χρήστες, η χωρητικότητα του δικτύου του θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να επαρκεί για να εξυπηρετήσει όλους τους χρήστες που θα συνδεθούν πάνω του. Η χωρητικότητα του δικτύου του θα πρέπει να επαρκεί ώστε να εξυπηρετήσει με την ταχύτητα που θέλουμε, τον αριθμό των ταυτόχρονων χρηστών που έχουμε υπολογίσει ότι θα συνδεθούν πάνω του στην ώρα αιχμής. Αν για παράδειγμα, σε ώρα αιχμής συνδέονται πάνω σε έναν server 1000 άτομα και θέλουμε να τα εξυπηρετήσουμε με ταχύτητα 10Mbps το καθένα, τότε ο server θα πρέπει να είχει χωρητικότητα δικτύου 10Gbps.
Σήμερα, όλοι οι servers έχουν χωρητικότητες δικτύου 1Gbps ή 10Gbps.
Αξιοπιστία Υλικών
Εξαιρετικά σημαντικό είναι η κατασκευή ενός server να γίνει με υλικά καλής ποιότητας και αξιοπιστίας ώστε ο server να μην αντιμετωπίσει προβλήματα λειτουργίας και σταματήσει να σερβίρει τις σελίδες στους χρήστες του.
Εξαιρετικά σημαντικό είναι η κατασκευή ενός server να γίνει με υλικά καλής ποιότητας και αξιοπιστίας ώστε ο server να μην αντιμετωπίσει προβλήματα λειτουργίας και σταματήσει να σερβίρει τις σελίδες στους χρήστες του.
